Nguyên tắc phòng cháy chữa cháy là hệ thống các quy định và biện pháp được thiết lập để ngăn cháy nổ, cứu hộ và khống chế hiệu quả các nguy cơ liên quan đến hỏa hoạn. Nắm được những nguyên tắc này sẽ tránh được sự cố hỏa hoạn cũng như giảm thiểu thiệt hại tối đa khi có hỏa hoạn xảy ra. Vậy phòng cháy chữa cháy có những nguyên tắc nào? Cùng tìm hiểu nhé!
Mục lục
4 nguyên tắc cơ bản trong phòng cháy chữa cháy là gì?
Phòng cháy chữa cháy (PCCC) là tập hợp các giải pháp mang tính kỹ thuật có liên quan đến việc loại trừ và hạn chế tối đa các nguy cơ cháy nổ có thể xảy ra. Đồng thời nhanh chóng dập tắt đám cháy, ngăn chặn sự lây lan và xử lý thiệt hại về người cũng như tài sản.

Luật phòng cháy và chữa cháy được ban hành nhằm tăng cường hiệu lực quản lý của nhà nước, đồng thời đề cao trách nhiệm của toàn dân đối với hoạt động này. Theo quy định tại Điều 4, Luật phòng cháy và chữa cháy 2001 xác định 4 nguyên tắc trong phòng cháy chữa cháy như sau:
1. Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn dân tham gia hoạt động phòng cháy và chữa cháy.
2. Trong hoạt động phòng cháy và chữa cháy lấy phòng ngừa là chính; phải tích cực và chủ động phòng ngừa, hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hại do cháy gây ra.
3. Phải chuẩn bị sẵn sàng lực lượng, phương tiện, phương án và các điều kiện khác để khi có cháy xảy ra thì chữa cháy kịp thời, có hiệu quả.
4. Mọi hoạt động phòng cháy và chữa cháy trước hết phải được thực hiện và giải quyết bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ.
=> Như vậy, trong phòng cháy chữa cháy (PCCC) phải đảm bảo lấy phòng ngừa là chính. Phải tích cực và chủ động phòng ngừa đẻ hạn chế đến mức thấp nhất các vụ cháy xảy ra và thiệt hại do cháy gây ra.
Vì sao phải tuân thủ nguyên tắc phòng cháy chữa cháy?
Dưới đây là lý do chúng ta cần phải tuân thủ theo các nguyên tắc phòng cháy chữa cháy:

- Bảo vệ tính mạng và an toàn con người: Nguyên tắc phòng cháy chữa cháy giúp ngăn chặn và kiểm soát đám cháy, giảm thiểu nguy cơ tử vong và thương tích.
- Bảo vệ tài sản: Đám cháy có thể gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản, từ nhà cửa, đồ đạc,… Tuân thủ nguyên tắc phòng cháy chữa cháy giúp giảm thiểu rủi ro và thiệt hại tài sản.
- Ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy: Tôn chỉ chính trong PCCC là kiểm soát và ngăn chặn sự lan rộng của đám cháy. Nếu nguyên tắc được tuân thủ, đám cháy có thể được kiềm chế và dập tắt trong thời gian sớm trước khi gây ra hậu quả nghiêm trọng.
- Tuân thủ luật và quy định: Nguyên tắc, quy định về phòng cháy chữa cháy đã được ban hành, cá nhân và tổ chức phải tuân thủ. Đó là trách nhiệm và nghĩa vụ để không bị truy cứu trách nhiệm pháp lý.
- Chủ động phòng ngừa: Tuân thủ nguyên tắc phòng cháy chữa cháy không chỉ là biện pháp đối phó khi xảy ra sự cố, mà còn là chủ động phòng ngừa để giảm thiểu nguy cơ xảy ra đám cháy. Điều này đòi hỏi kiến thức, thiết bị và thực hiện các biện pháp an toàn phù hợp.
=> Việc tuân thủ theo quy định, nguyên tắc và hướng dẫn về phòng cháy chữa cháy là điều cần thiết để đảm bảo một môi trường an toàn và bảo vệ cộng đồng khỏi tai nạn đáng tiếc.
Những biện pháp phòng chống cháy nổ cần thực hiện
Bên cạnh những nguyên tắc phòng cháy chữa cháy, mỗi người dân cần phải nắm được các biện pháp phòng chống cháy nổ hiệu quả. Điều này nhằm hạn chế đến mức tối thiểu các vụ cháy nổ có thể xảy ra:

Kiểm tra hệ thống điện, nước
Đảm bảo kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ các thiết bị điện, hệ thống cấp thoát nước, hệ thống xử lý rác thải và hệ thống khí. Đảm bảo sự tồn tại của cách ly điện và tuân thủ các quy tắc về chất lượng vật liệu xây dựng.
Lắp đặt hệ thống tự động báo cháy
Hệ thống báo cháy và báo động phải được lắp đặt và duy trì để phát hiện cháy sớm và cung cấp cảnh báo kịp thời cho mọi người trong khu vực. Đảm bảo hệ thống này hoạt động tốt bằng cách kiểm tra định kỳ và thực hiện bảo trì.

Lên trước kế hoạch sơ tán và cứu hộ
Xây dựng kế hoạch sơ tán và cứu hộ chi tiết cho nhân viên và cư dân trong trường hợp xảy ra cháy. Đảm bảo mọi người được hướng dẫn về kế hoạch này và có hiểu biết về điểm sơ tán an toàn và các biện pháp cứu hộ.
Trang bị thiết bị chữa cháy trong khu vực
Đảm bảo rằng các thiết bị chữa cháy như bình chữa cháy, bình cứu hỏa và bình cứu hỏa tự động có sẵn, được đặt ở các vị trí tiện lợi và dễ tiếp cận. Đào tạo cách sử dụng các thiết bị này cho mọi người trong tòa nhà, khu vực làm việc.

Hạn chế tối đa nguy cơ cháy nổ
Đối với các nguyên liệu dễ cháy như hóa chất, dầu mỡ, gas, hay vật liệu dễ cháy khác. Hãy lưu trữ theo đúng quy định và luôn tuân thủ các biện pháp an toàn trong quá trình sử dụng và xử lý.
Nắm rõ các kiến thức về PCCC
Đảm bảo rằng tất cả mọi người được đào tạo đúng cách và nắm vững các kiến thức về phòng cháy chữa cháy. Bao gồm cách xử lý cháy nổ, sử dụng thiết bị chữa cháy và thực hiện các biện pháp cứu hộ.

Hợp tác với cơ quan chức năng
Cần có hệ thống giám sát, kiểm tra định kỳ và xem xét lại để đảm bảo rằng các biện pháp PCCC được tuân thủ và hoạt động hiệu quả. Liên hệ và hợp tác với các cơ quan chức năng để nhận được hỗ trợ và tư vấn về PCCC.
Những điều cần làm khi xảy ra sự cố cháy nổ
Ngay khi có sự cố cháy nổ xảy ra, các bạn hãy bình tĩnh và thực hiện theo các bước sau đây:
Gọi điện cho lực lượng cứu hỏa
Ngay khi hỏa hoạn xảy ra, hô hoán để mọi người xung quanh biết và đến cứu giúp. Sau đó nhanh chóng gọi điện thông báo cho lực lượng cảnh sát phòng cháy chữa cháy qua số điện thoại khẩn cấp 114.

Sử dụng mặt nạ phòng độc/ khăn ướt
Khi phải vượt qua ngọn lửa và hiện trường có nhiều khói, hãy đeo mặt nạ phòng độc để tránh bị ngạt. Nếu không, bạn có thể dùng chăn, quần áo, khăn ướt hoặc bất kỳ vật liệu nào làm bằng vải và làm ướt với nước. Sau đó, bịt kín miệng, mũi và mặc lên người để hạn chế hít phải khói độc.

Cố gắng tìm ra phía cửa/ điểm thoát hiểm
Trong tình huống xảy ra cháy nổ, cúi người thấp nhất để tránh hít phải khói độc. Đồng thời men theo tường để tiếp cận điểm thoát hiểm và thoát khỏi đám cháy một cách an toàn nhất. Khi cháy không nên dùng thang máy hay đi qua khe ngách hẹp, hãy chạy ra ban công hoặc lên tầng thượng để tìm sự giúp đỡ.

Dập tắt đám cháy nhỏ (nếu có thể)
Nếu đã được đào tạo và ở trong điều kiện an toàn, bạn có thể sử dụng các thiết bị PCCC như bình chữa cháy, bình cứu hỏa,… để dập tắt đám cháy nhỏ và ngăn chặn sự lan rộng.

=> Việc tuân thủ các biện pháp trên sẽ gia tăng khả năng tự cứu và thoát hiểm trong tình huống xảy ra cháy nổ. Tuy vậy, hãy tuân thủ các hướng dẫn cụ thể từ các đơn vị cứu hộ và cứu nạn để đảm bảo an toàn tối đa.
Từ những thông tin trên có thể thấy rằng việc tuân thủ nguyên tắc phòng cháy chữa cháy là cách tốt nhất để bảo vệ tính mạng, tài sản và đảm bảo sự an toàn trong trường hợp xảy ra sự cố cháy. Mỗi người dân chúng ta hãy chủ động học tập, tìm hiểu kiến thức về phòng cháy chữa cháy để bảo vệ bản thân và gia đình.